ΤΟΠΙΚΑ ΠΑΛΙΑ ΕΘΙΜΑ

 

Από προφορική μαρτυρία κατοίκου της Πηνείας μαθαίνουμε ότι την Καθαρά Δευτέρα οι ανύπαντρες κοπέλες ζύμωναν αλμυροκουλούρα την οποία και την έτρωγαν το βράδυ. Κατά τον ύπνο τους, όποιον έβλεπαν στα όνειρά τους να τους δίνει νερό αυτόν και θα παντρεύονταν. Όταν φώναζε πέρδικα ή κουκουβάγια στην αυλή του σπιτιού τους, τότε σήμαινε ότι κάποιος θα πεθάνει.
Μια παραλλαγή του εθίμου αυτού είναι από την Καρυά: «Το βράδυ της Τυρινής τα αγόρια και τα κορίτσια βάζουν κρυφά στο στόμα τους την πρώτη χαψιά του φαγητού. Αυτή τη χαψιά δεν την καταπίνουν αλλά κρυφά απ’ όλους θα την βγάλουν από το στόμα τους και θα τη διπλώσουν σ’ ένα άσπρο καθαρό μαντήλι, το οποίο κατόπιν θα το βάλουν κάτω από το προσκέφαλο που θα κοιμηθούν. Πιστεύουν ότι η πρώτη χαψιά θα παρουσιάσει στ’ όνειρό τους το πρόσωπο που θα παντρευτούν.»
Στην Πηνεία ξανά, όπως και στα περισσότερα χωριά της Πελοποννήσου, τις Απόκριες όλοι οι χωρικοί έπρεπε να σφάξουν το χοιρινό τους. Αφού το ετοίμαζαν και το κρεμούσαν σ’ ένα πάτερο (ξύλινο δοκάρι) του σπιτιού, καλούσαν τον ιερέα να το εξετάσει εάν ήταν βρώσιμο. Ο ιερέας προσερχόμενος εάν δεν του έβρισκε ψεγάδι, έδινε εντολή να το φάνε. Σε ανταμοιβή έπαιρνε τη «σπάλα». Από αυτό το σημείο γίνεται ορατό το στοιχείο των προλήψεων αναμεμειγμένο με τη χριστιανική παράδοση. Η παρουσία του ιερέα σε τέτοιου είδους παραδόσεις ήταν «απαραίτητη» στις κλειστές κοινωνίες. Αποτελούσε μέρος του τελετουργικού.
Τα αυγά στη θράκα- Καρυά: «Κάθε οικογένεια το βράδυ της Τυρινής θα βάλει τα αυγά στη θράκα. Παίρνουν δηλαδή τόσα αυγά όσα είναι τα μέλη της οικογένειας και τα τοποθετούν κυκλικά γύρω από τη φωτιά πάνω στη στάχτη. Τα τοποθετούν στη σειρά ανάλογα με την ηλικία καθενός. Το πρώτο της γιαγιάς, του πατέρα, της μητέρας κοκ. έτσι ώστε καθένας να γνωρίζει τ’ αυγό του. Τ’ αυγά από τη φωτιά σκάζουν μία ή περισσότερες φορές προκαλώντας δυνατό κρότο. Πιστεύουν ότι όταν σκάζουν τ’ αυγά σκάζουν και οι εχθροί. Αυτού που το αυγό θα σκάσει πιο πολλές φορές και πιο δυνατά θα σκάσουν και οι εχθροί του.»
Το ψήσιμο των καταραμένων ζώων- Καρυά: «Αργά το βράδυ γίνεται το ψήσιμο των καταραμένων ζώων. Κόβουν ένα κομμάτι τυρί, το τοποθετούν πάνω στη θράκα και το ψήνουν σιγά- σιγά. Κάποιος απ’ όλους ρωτά εκείνον που ψήνει το τυρί: «Τι ψήνεις;», κι εκείνος του απαντά: «Ψήνω το λύκο, την αλεπού, τη νυφίτσα, κι όλα τα καταραμένα ζώα». Από αυτό το τυρί για να μην πάθει κανένα κακό τρώει όλη η οικογένεια. Το υπόλοιπο το βάζουν στα εικονίσματα και το πετούν στα σπαρμένα χωράφια χωρίς να τους δει κανείς την ίδια ημέρα, το Πάσχα.»